شناسایی ساختار ثانویه شهر ایرانی در دوره قاجاریه

author

  • زهرا اهری استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
Abstract:

در دوره قاجاریه، ساختار کلی شهر ایرانی در صورت گذشته خود باقی ماند. ساختاری که با محورهای اصلی مابین دروازه­ها و مرکز شهر و عناصر و فضاهای شهری پیرامون آنها تعریف می شد، صورتی برجای مانده از مکتب اصفهان در شهرسازی. اما مشخصه دوران قاجاریان، رشد نفوذ مذهب شیعه بود که پیدایش ساختار دیگری را در شهر ایرانی این دوره سبب شد؛ ساختاری متشکل از مکان­ها (به ویژه تکیه­ها) و مسیرهای میان آنها که مکان برگزاریِ مهم­ترین مراسم اجتماعی دوره، عزاداری ماه محرم، بود. ساختاری که براساس رفتار مذهبی ساکنان، نوع استفاده از فضا و نقش آن در زندگی اجتماعی و معنای فضاها شکل گرفته بود و مردم، با وجود همه تغییرات به وجود آمده در شهرهای ایرانی  طی دوره معاصر، هنوز آن را می­شناسند. ساختاری که با برقراری پیوند میان محلات نقشی مهم در ابراز هویت اجتماعی آنها داشت. در این مقاله با بررسی و تحلیل مطالعات محققان بر روی شهرهای مختلف ایران و بررسی اسناد درجه اول دوره قاجاریه، تلاش می­شود تا وجود چنین ساختاری در شهر ایرانی نشان داده شده و روشن شود که چگونه چنین ساختاری شکل گرفته و به چه ترتیب مکان­ها و مسیرهای میان آنها برای مردم معنادار شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعامل متولیان قبرستان بقیع با زائران ایرانی در دوره قاجاریه

شهرهای مکه و مدینه به‌ علت جنبه‌های مذهبی و دینی، از دیرباز مقصد زیارتی ایرانیان بوده است و شیوه برخورد با زائران ایرانی در اماکن مقدسه حجاز از جمله مسائلی بوده است که همواره مورد توجه جامعه ایرانی در سالیان اخیر بوده است و در مواردی نحوه تعامل با زائران ایرانی موجبات ناخرسندی زوار را فراهم کرده است. تمرکز ما در این مقاله، بررسی نحوه تعامل متولیان و خدام قبرستان بقیع با زائران ایرانی در د...

full text

بررسی ماهیت طبقاتی تجار در دوره قاجاریه

مسئله مورد تبیین در این مقاله بررسی استقلال نسبی طبقه تجار از حکومت و فرایند تغییرات طبقاتی آن ها در دوره قاجاریه می باشد.بر این اساس،سوال تحقیق تحت این عنوان "آیا تجار دوره قاجاریه طبقه نسبتا مستقل از حکومت محسوب می شوند؟" بیان شده است.در پاسخ به این سوال و رد مقام حل مسئله ،فرضیه تحقیق با ساختار مفهومی زیر بیان گردیده است:تجار دوره قاجاریه را می توان یک طبقه نسبتا مستقل محسوب کرد به نحوی که ت...

full text

دارالشفا نخستین بیمارستان قم در دوره قاجاریه

دارالشفا، یکی از ابنیه مجاور حرم حضرت معصومه(س) است که در شمال مدرسه فیضیه قرار دارد. قدمت مکانی که دارالشفا در آن ساخته شده است، به دوره صفویه و سلطنت شاه عباس دوم می‌رسد. با روی کار آمدن قاجاریه و در دوران سلطنت فتحعلی شاه، اقدامات عمرانی در قم سرعت بیشتری گرفت و فتحعلی شاه در پی این اقدامات، دارالشفا را گسترش داد و آن را به صورت بیمارستانی برای زوار حرم حضرت معصومه(س) و مردم قم در آورد. در ط...

full text

اسطوره هوشنگ‌شاه در قالی‌های تصویری دوره قاجاریه

Since 13th century (A.H.), we have been encountering the so-called pictorial rugs in Iran. These rugs have their own styles and sizes and reflect two major points: first, a kind of change in fabrication and consumption taste and second, the influence of other types of art and social reformations. Iranian pictorial rugs artists have designed and woven these rugs using themes such as ancient or c...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 2

pages  23- 34

publication date 2015-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023